Χθες, καθώς διάβαζα μια συνέντευξη από έναν Έλληνα συγγραφέα, με χτύπησε ξαφνικά αυτή η ιδέα. Οι συγγραφείς είναι "φυλακισμένοι" στα γραπτά τους. Θα προσπαθήσω να το εξηγήσω με ένα παράδειγμα:
Φαντάζεσαι έναν χαρακτήρα - τη "Σονάτα" ας πούμε - και θέλεις να την κάνεις πιστευτή, αληθινή, ρεαλιστική. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να έχεις κάποιες γνώσεις ψυχολογίας, είτε αυτές προέρχονται από επιστημονική μελέτη είτε από την ενδελεχή παρατήρηση ανθρώπων του άμεσου περιβάλλοντός σου.
Στη συνέχεια, θέλεις να τοποθετήσεις τη Σονάτα σ' ένα περιβάλλον. Διαλέγεις πόλη ή χωριό; Σε ποια εποχή; Σε ποιο κόσμο(πραγματικό ή φανταστικό); Έχεις γνώση για την περιοχή στην οποία αναφέρεσαι. Μπορείς να μεταδώσεις το κλίμα της εποχής με πιστότητα;
Υπάρχουν πάμπολλες παράμετροι που θα'πρεπε να σκεφτεί κάποιος πριν αρχίσει να γράφει την ιστορία του. Δε θα αναφέρω άλλες.
Ξεκινάς να γράφεις. Σε τι γλώσσα θα γράψεις; Στην καθομιλουμένη, στην καθαρεύσουσα, στη νεοελληνική, θα είναι διανθισμένη ή γυμνή; Και στους διαλόγους; Ανάλογα με το μορφωτικό επίπεδο θ'αλλάζεις και τον τρόπο ομιλίας ή μήπως θα είναι όλοι οι χαρακτήρες σου στο ίδιο επίπεδο ώστε να μην έχεις πρόβλημα;
Πώς ξέρεις πότε τελειώνει μια παράγραφος; Πότε κλείνεις το κεφάλαιο; Πότε χωρίζεις σε μέρη; Η ιστορία χωρίζεται σε ίσα μέρη ή ατάκτως, ώστε να δώσει άλλο νόημα; Γιατί, ναι, ακόμα και τα κεφάλαια, οι τίτλοι τους(αν υπάρχουν), τα σημεία στίξης κλπ, έχουν - ή θα'πρεπε να έχουν - κάποιο νόημα. Προσφέρουν στην ιστορία στοιχεία που δεν μπορούμε να παραβλέψουμε.
Επίσης, πρέπει να σκεφτείς πού απευθύνεσαι. Ποιο νομίζεις ότι θα'ναι το κοινό σου; Προσπαθείς να αγγίξεις τους πάντες ή ένα εξειδικευμένο μέρος της κοινωνίας σου(παιδιά, νέοι, άτομα τρίτης ηλικίας, ακαδημαϊκούς, τεχνικούς κλπ); Ασχολείσαι με τη χώρα σου ή με όλο τον κόσμο. Είναι άλλη μία παράμετρος που θα σκεφτείς κάποια στιγμή αν δε γράφεις μόνο για τον εαυτό σου.
Επηρεάζεται το γράψιμό σου από την επικρατούσα αντίληψη για τη λογοτεχνία ή γράφεις ό,τι σε εκφράζει; Σέβεσαι τις πεποιθήσεις των άλλων ή τις θίγεις ηθελημένα; Κάνεις εμφανή την άποψή σου ή τη μασκαρεύεις πίσω από κάθε(ή έναν) χαρακτήρα σου;
Όλα αυτά τα ερωτήματα με κάνουν να συνειδητοποιώ γιατί πολλές φορές δυσκολεύομαι τόσο να γράψω. Αισθάνομαι εγκλωβισμένη ανάμεσα σ'αυτά που θέλω να πω και σ'αυτά που θέλουν οι άλλοι ν'ακούσουν. Μπορεί οι περισσότεροι να νομίζουν ότι η επιλογή είναι ξεκάθαρη: όταν γράφεις εκφράζεσαι. Αλλά αυτό αφορά μόνο τα ημερολόγια. Αν θέλεις απλά να πεις την άποψή σου, γράφεις άρθρα. Αν όμως είσαι ένας "παραμυθάς" οπωσδήποτε δεν κάνεις του κεφαλιού σου.
Διαβάζεις, ενημερώνεσαι, συγκρίνεις, επεξεργάζεσαι, κατασκευάζεις και καταστρέφεις. Από το αποτέλεσμα τι θα είναι δικό σου;
4 σχόλια:
geia sou !!!!
ekpliksi mou prokalesan oi provlimatismoi sou otan diavasa to arthro sou .
ksefeugoun apo ta sinithismena.
tous vrisko endiaferon opos kathe ti diafortiko -
kali sinexeia ........
Ευχαριστώ Ζίτσα! Αν κι εγώ τους βρίσκω συνηθισμένους:)
Κι εγώ ;)
Λοιπόν, ε, το αποτέλεσμα είναι το μείγμα. Πόσες από τις σκέψεις μας στο κάτω κάτω είναι δικές μας; Ακόμα και πριν τις βάλεις στο χαρτί, έχουν επηρρεαστεί τόσο πολύ από τους άλλους...
Είμαστε ένα (οριακά μη ντετερμινιστικά καθορισμένο) μείγμα των άλλων. Ένα διαφορετικό μείγμα από τα άλλα μείγματα. Και τα γραπτά μας το ίδιο.
(Ο "Ζω για να κλέβω ιδέες")
Δημοσίευση σχολίου